ภาวะดื้ออินซูลินอาจฟังดูซับซ้อน แต่ไม่ต้องกังวล เราจะอธิบายให้เข้าใจง่าย ๆ ว่ามันคืออะไร ทำไมถึงสำคัญ และคุณจะดูแลตัวเองได้อย่างไร
วิดีโอแนะนำ
Credit: Mayo Clinic Explains Insulin Resistance
วิธีการเปิด ซับไตเติล กดเล่นวิดีโอ หมุนโทรศัพท์ให้อยู่ในแนวนอน มองหา CC แล้วเลือก ภาษาไทย
ภาวะดื้ออินซูลินคืออะไร?
อินซูลินเป็นฮอร์โมนที่ตับอ่อนสร้างขึ้น มีหน้าที่ช่วยนำน้ำตาลจากอาหารเข้าสู่เซลล์ เพื่อให้ร่างกายใช้เป็นพลังงาน
แต่ถ้าคุณมีภาวะดื้ออินซูลิน เซลล์จะไม่ตอบสนองต่ออินซูลิน น้ำตาลจึงไม่เข้าสู่เซลล์และค้างอยู่ในกระแสเลือด
เมื่อเกิดแบบนี้บ่อย ๆ ร่างกายจะพยายามผลิตอินซูลินเพิ่มมากขึ้น จนตับอ่อนทำงานหนักและเริ่มล้า สุดท้ายอาจนำไปสู่ระดับน้ำตาลในเลือดที่สูงขึ้นจนเป็นเบาหวานได้
ทำไมถึงเป็นเรื่องสำคัญ?
น้ำตาลในเลือดสูงนาน ๆ อาจทำให้ร่างกายเกิดปัญหา เช่น
- เบาหวานชนิดที่ 2
- โรคหัวใจ
- ไขมันพอกตับ
- ความดันโลหิตสูง
แม้จะยังไม่ถึงขั้นเบาหวาน ภาวะนี้ก็อาจทำให้คุณรู้สึกเหนื่อย สมองเบลอ หรือไม่สดชื่นได้
ใครบ้างที่เสี่ยง?
ทุกคนมีโอกาสเป็นภาวะดื้ออินซูลิน แต่บางคนมีความเสี่ยงมากกว่า เช่น
- น้ำหนักเกิน โดยเฉพาะรอบเอว
- อายุเกิน 45 ปี
- มีคนในครอบครัวเป็นเบาหวานชนิดที่ 2
- สูบบุหรี่
- ใช้ยาบางชนิด เช่น สเตียรอยด์ หรือยาจิตเวช
- เป็นโรคบางอย่าง เช่น นอนกรน หรือ PCOS
สัญญาณเตือนที่ควรรู้
หลายคนไม่มีอาการใด ๆ แต่แพทย์อาจตรวจพบระหว่างตรวจสุขภาพประจำปี
ตัวอย่างสัญญาณที่ควรระวัง:
- รอบเอวเกิน 40 นิ้ว (ชาย) หรือ 35 นิ้ว (หญิง)
- มีติ่งเนื้อหรือผิวคล้ำบริเวณคอหรือรักแร้
- ความดันเกิน 130/80
- น้ำตาลในเลือดสูงแม้ขณะอดอาหาร
- คอเลสเตอรอล HDL ต่ำ ไตรกลีเซอไรด์สูง
หากพบสิ่งเหล่านี้ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อเช็กเพิ่มเติม
วินิจฉัยได้อย่างไร?
คุณหมออาจแนะนำการตรวจเลือด เช่น
- ตรวจระดับน้ำตาลขณะอดอาหาร
- ตรวจ A1c (ค่าเฉลี่ยน้ำตาลในเลือดย้อนหลัง 3 เดือน)
- ตรวจน้ำตาลหลังดื่มกลูโคส
- ตรวจไขมันในเลือด
ทั้งหมดนี้ช่วยดูว่าร่างกายคุณตอบสนองต่ออินซูลินได้ดีแค่ไหน
จะดูแลหรือย้อนกลับภาวะนี้ได้อย่างไร?
ข่าวดีคือ ภาวะดื้ออินซูลินสามารถดูแลได้ บางคนก็ย้อนกลับภาวะนี้ได้ด้วยซ้ำ
เริ่มจากสิ่งง่าย ๆ:
- กินอาหารจริง เช่น ผัก ผลไม้ ถั่ว เนื้อไม่ติดมัน
- ขยับร่างกายทุกวัน เช่น เดิน
- พักผ่อนให้เพียงพอ ลดความเครียด
- เข้าโปรแแกรม Feel Great System
ไม่ต้องเป๊ะทุกอย่าง แค่เริ่มทีละนิดก็พอ
ภาวะดื้ออินซูลินไม่ใช่จุดจบ คุณสามารถดูแลร่างกายให้ตอบสนองต่ออินซูลินได้ดีขึ้น
ฟังเสียงร่างกาย กินดี เคลื่อนไหว พักให้พอ
ทุกก้าวเล็ก ๆ จะช่วยให้สุขภาพคุณดีขึ้นในแต่ละวัน
Reference Links: